Elterngeld

Czym jest Elterngeld, komu przysługuje i dlaczego warto o nim pomyśleć przed urodzeniem dziecka?

Kiedy wśród znajomych i rodziny pojawia się temat: świadczenia rodzinne w Niemczech – pierwsze o czym myślimy to Kindergeld. Dzisiaj jednak przedstawimy więcej szczegółów o innym zasiłku występującym w Niemczech – zasiłku Elterngeld.

Co warto wiedzieć i o czym pamiętać? Zapraszamy do lektury.

Elterngeld – zasiłek przysługujący po narodzinach dziecka

Zasiłek Elterngeld to zasiłek będący rekompensatą za niedogodności wynikające z wczesnej fazy zakładania rodziny. Może go otrzymać ojciec lub matka, aby przez okres 12-24 miesięcy po urodzeniu dziecka móc zająć się wychowaniem nowego członka rodziny.

Zasiłek tłumaczony jest na wiele równych sposobów. Najczęściej mówi się o nim jako niemieckim odpowiedniku zasiłku rodzicielskiego w Polsce lub niemieckim zasiłku wychowawczym.

Elterngeld został przygotowany przez rząd jako świadczenie zastępujące dochód, aby rodzice nie musieli martwić się o środki do życia. Celem świadczenia miało być również zachęcenie do zwiększania liczby swojego potomstwa.

Co ważne, świadczenie wypłacane jest za miesiące życia dziecka (rozpoczynając od daty urodzenia dziecka), a nie za miesiące kalendarzowe (jak zasiłek rodzinny Kindergeld). Co to oznacza?

Jeżeli dziecko urodziło się, na przykład, 15 marca to pierwszy okres, za który przysługuje Elterngeld to okres od 15 marca do 14 kwietnia (a nie cały marzec lub cały kwiecień).

Elterngeld przysługuje po spełnieniu odpowiednich warunków

Z założenia, prawo do zasiłku Elterngeld przysługuje rodzicowi dziecka, niezależnie czy przed przyjściem dziecka na świat wykonywał pracę zawodową, był bezrobotny czy prowadził własną działalność. Występują jednak specyficzne przypadki, kiedy możesz otrzymać zasiłek nie będąc jego biologicznym rodzicem.

Jesteś uprawniony do pobierania zasiłku jeżeli planujesz wziąć dziecko pod swoją opiekę i jesteś w trakcie oczekiwania na adopcję dziecka. Ojcowie, którzy są w trakcie oczekiwania na uznanie ojcostwa, również mogą pobierać Elterngeld.

Zasiłek przysługuje również osobom, które jako członkowie rodziny osobiście sprawują opiekę nad dzieckiem, gdyż jego rodzic nie ma takich możliwości. W tej sytuacji Elterngeld może przysługiwać krewnemu do trzeciego stopnia pokrewieństwa.

Niestety Elterngeld nie przysługuje rodzicowi, który w roku kalendarzowym przed narodzinami dziecka zarobił ponad 250.000 euro. Do zasiłku nie mają również prawa pary, których zarobki w roku przed narodzinami dziecka wynosiły więcej niż 500.000 euro.

Warto zaznaczyć, że aby otrzymać Elterngeld powinieneś być zameldowany na terenie Niemiec, a także mieszkać wraz z dzieckiem w tym samym gospodarstwie domowym.

W jakich wariantach występuje niemiecki zasiłek wychowawczy Elterngeld?

Możemy wyróżnić różne warianty świadczenia Elterngeld: Basiselterngeld (bazowe świadczenie), ElterngeldPlus (wydłużony czas przysługiwania Elterngeld), Parterschaftsbonus (bonus partnerstwa) czy Partnermonate (miesiące partnerskie). Poniżej opisujemy każde z nich.

Basiselterngeld

Basiselterngeld to bazowe świadczenie – podstawowy zasiłek wychowawczy Elterngeld, który Ci przysługuje, bez uwzględniania reszty dodatków.

Elterngeld Plus

Elterngeld Plus to “zasiłek wychowawczy plus”. Dzięki temu zasiłkowi można pobierać Elterngeld nawet dwa razy dłużej niż bazowe świadczenie, czyli do 24 miesiąca życia dziecka. Jeżeli rodzic pobierający Elterngeld nie podejmuje pracy po narodzinach dziecka może otrzymać ElterngeldPlus w wysokości połowy podstawowego zasiłku wychowawczego.

Do wyjątkowo opłacalnej sytuacji dochodzi, kiedy praca zostanie podjęta w częściowym wymiarze czasu. Wówczas rodzic może pobierać ElterngeldPlus w wysokości takiej samej lub zbliżonej do Basiselterngeld, czyli podstawowego wymiaru świadczenia wychowawczego.

Parterschaftsbonus

Parterschaftsbonus czyli “bonus partnerstwa” to dodatek umożliwiający pobieranie świadczenia ElterngeldPlus o 4 dodatkowe miesiące. Przysługuje on obojgu rodzicom równolegle.

Warunkiem jest jednak, aby i jeden i drugi rodzic pracował w częściowym wymiarze godzin. Mówimy tu orientacyjnie o czasie pracy między 25 a 30 godzin tygodniowo. Ten rodzaj świadczenia może być pobrany tylko ciągiem, w jednej części.

Partnermonate

Partnermonate można przetłumaczyć na język polski jako miesiące partnerskie. Z tej opcji rodzice mogą skorzystać w momencie, w którym oboje ograniczą swoją pracę na minimum dwa miesiące. Dzięki tej opcji możesz otrzymać zasiłek wychowawczy Basiselterngeld na dodatkowe 2 miesiące dla drugiego rodzica.

Czy istnieje możliwość pobierania Elterngeld z Polski?

Zasiłek rodzicielski Elterngeld może pobierać osoba nieaktywna zawodowo w Polsce, pod warunkiem, że drugi rodzic aktywnie pracuje na terenie Niemiec.

Pamiętaj, że należy przedstawić do urzędu zaświadczenie o zameldowaniu oraz zaświadczenie o stanie rodziny. Możemy zatem uznać, że aby pobierać Elterngeld należy swój ośrodek życia posiadać w Niemczech. Jeżeli jesteś w stanie udowodnić nieograniczony obowiązek podatkowy na terenie Niemiec – nie powinno być problemu z decyzją pozytywną w sprawie Elterngeld.

Elterngeld, a inne dzieci – Geschwisterbonus (bonus za rodzeństwo)

Jeżeli oprócz nowonarodzonego dziecka wychowujesz w tym samym gospodarstwie domowym inne, małoletnie dzieci, masz szansę ubiegać się o dodatek do świadczenia czyli Geschwisterbonus.

Dodatek otrzymasz jeżeli w Twojej rodzinie są również: dziecko do 3 lat, dwójka dzieci do 6-go roku życia lub dziecko niepełnosprawne, które nie przekroczyło 14-go roku życia.

Geschwisterbonus to dodatek, którego wysokość wynosi 10% podstawowego zasiłku BasisElterngeld. Najmniejsza wypłata wynosi 75 euro miesięcznie.

Jaka jest wysokość Elterngeld?

Wysokość zasiłku rodzicielskiego z Niemiec jest uzależniona od tego, czy pobierany jest sam bazowy Elterngeld i czy ubiegano się i przysługują dodatki do tego zasiłku. Elterngeld przeliczany jest na podstawie dochodu, który przysługiwał rodzicowi przed wstrzymaniem pracy.

Podstawowy zasiłek rodzicielski BasisElterngeld przysługuje zazwyczaj w wysokości od 65% do 67% dochodów uzyskiwanych poprzednio, przed narodzeniem dziecka . Minimalna wysokość miesięcznego Elterngeld, o którą można się ubiegać, to 300€. Maksimum wynosi natomiast do 1800€.

ElterngeldPlus sprawia, że do kieszeni rodziców trafia dodatkowo między 150 a 900 euro miesięcznie.

Jak złożyć wniosek o Elterngeld?

Urząd nie wypłaci Ci świadczenia Elterngeld samoczynnie. Elterngeld to świadczenie wypłacane jedynie po złożeniu wniosku do odpowiedniego urzędu. Wniosek o Elterngeld możesz złożyć już 6 tygodni przed urodzeniem dziecka. Świadczenia nie otrzymasz jednak przed urodzeniem dziecka.

Podanie wraz ze wszystkimi wymaganymi dokumentami należy dostarczyć do placówki Elterngeldstelle przyporządkowanej do Twojego miejsca zamieszkania. Federalne Ministerstwo ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend) przygotowało również nowe rozwiązanie.

Za pomocą portalu ElterngeldDigital jest możliwość wnioskowania online, w zależności od zamieszkiwanego kraju związkowego. Na dzień pisania tego tekstu z opcji wnioskowania online o Elterngeld skorzystać mogą mieszkańcy regionów:

• Berlin
• Brandenburg
• Bremen
• Hamburg
• Mecklenburg-Vorpommern
• Niedersachsen
• Rheinland-Pfalz
• Sachsen
• Sachsen-Anhalt
• Schleswig-Holstein
• Thüringen

Wymiana informacji między urzędami polskimi i niemieckim

Z racji, iż świadczenie Elterngeld można przyrównać do Polskiego zasiłku rodzicielskiego, również urzędy Polskie kontaktują się ze stroną niemiecką w celu opracowania tego świadczenia. Przepisy dotyczące koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych zobowiązują urzędy polskie do przesłania informacji do placówki zagranicznej.

W związku z tym, kiedy matka jest nieaktywna zawodowo i po narodzinach dziecka wychowuje je w Polsce, a drugi rodzic pracuje w Niemczech, składając w Polsce wniosek o zasiłek rodzicielski, możesz otrzymać odmowną decyzję z Polski, a przyznającą z Niemiec.

Minimalna kwota zasiłku rodzicielskiego Elterngeld (300 euro) jest wyższa od wysokości świadczenia rodzicielskiego w Polsce (1000 zł). To sprawia, że w Polsce warto otrzymać odmowę przyznania dodatku dyferencyjnego do zasiłku rodzicielskiego, a przyznającą decyzję w sprawie Elterngeld z Niemiec.

Odpowiedź w sprawie Elterngeld otrzymuje się przeważnie w okresie 2-3 miesięcy od daty złożenia wniosku. Jeżeli dokumentacja była kompletna – może zostać z góry wystawiona decyzja przyznająca świadczenie. Jeżeli jednak zabrakło jakiegoś dokumentu zostaniesz poproszony o uzupełnienie dokumentacji bądź otrzymasz decyzję odmowną. Pamiętaj – od decyzji zawsze istnieje możliwość odwołania (w krótkim terminie od daty wystawienia decyzji).

Decyzja odmowna zasiłku nie jest zatem ostatecznym zakończeniem Twojej sprawy i nie zawsze oznacza konieczności złożenia wniosku o Elterngeld na nowo.

Jakie dokumenty są niezbędne do złożenia wniosku o Elterngeld?

Aby wniosek o Elterngeld zakończył się wystawieniem decyzji o przyznaniu zasiłku rodzinnego, zdobądź wszystkie wymagane dokumenty. Wśród nich znajdują się:

• szczegółowo wypełniony wniosek o Elterngeld – Antragsformular,
• aktualny akt urodzenia dziecka nowo narodzonego, na wielojęzycznych drukach europejskich, w języku niemieckim bądź tłumaczonych na język niemiecki – Geburtsbescheinigung (w wyjątkowych sytuacjach akt urodzenia dziecka może zastąpić nawet świadectwo urodzenia otrzymane w szpitalu)
• akty urodzenia pozostałych dzieci wychowujących się w gospodarstwie domowym, na wielojęzycznych drukach europejskich, w języku niemieckim bądź tłumaczonych na język niemiecki – Geburtsbescheinigung
• aktualny akt małżeństwa rodziców na wielojęzycznym druku europejskim, w języku niemieckim bądź tłumaczonym na język niemiecki – Heiratsurkunde
• potwierdzenie ubezpieczenia – Gesundheitskarte (dowodem ubezpieczenia prywatnego lub państwowego może też być odpowiednia decyzja – Bescheid)
• aktualne zaświadczenie osiąganych dochodów osoby, która pracowała lub pracuje w Niemczech – Abrechnung oraz Lohnsteuerbescheinigung
• decyzja za ostatnie rozliczenie podatkowe – Steuerbescheid
• potwierdzenie niepełnego wymiaru godzin pracy – aktualne zaświadczenie pracodawcy Arbeitgeberbescheinigung / Bescheinigung des Arbeitgebers
• decyzje informujące o przyznaniu zasiłku macierzyńskiego (lub zaświadczenia o pobieraniu zasiłku macierzyńskiego) i innych świadczeń z odpowiednich instytucji – Bescheid
• potwierdzenie przyznania urlopu wychowawczego od pracodawcy – Arbeitgeberbescheinigung / Bescheinigung des Arbeitgebers
• potwierdzenie pobierania dodatku do zasiłku macierzyńskiego od pracodawcy – Arbeitgeberbescheinigung / Bescheinigung des Arbeitgebers
• deklaracja rodziców informująca o sposobie miesięcznego podziału opieki nad noworodkiem
• tłumaczenie zaświadczenia o zameldowaniu rodziny
• decyzja o przyznaniu niemieckiego świadczenia rodzinnego Kindergeld, wraz z informacją o wysokości pobieranego zasiłku rodzinnego – Bescheid
• tłumaczenie przysięgłe zaświadczenia (a najlepiej decyzji) o przyznaniu zasiłku rodzinnego / zasiłku wychowawczego 500+ / becikowego (i każdego innego świadczenia) bądź tłumaczenie zaświadczenia lub decyzji o odmowie przysługiwania zasiłku.

Jednym z dokumentów niezbędnych do uzyskania świadczenia jest Steuerbescheid – decyzję podatkową uzyskuje się w wyniku rozliczenia podatku dochodowego. Dlatego, też warto na bieżąco po zamknięciu roku podatkowego zadbać o formalności i dostarczyć do urzędu decyzję podatkową. Często dzięki niej nasi klienci uzyskują zwrot podatku z Niemiec.

Jakie podjąć działania przed urodzeniem dziecka?

Przed narodzinami dziecka zaplanuj spokojnie ze swoim partnerem / partnerką w jaki sposób chcecie otrzymać i podzielić miedzy siebie swoje urlopy wychowawcze. Plan na przyszłe miesiące to podstawa.

Najlepiej rozpocząć kompletowane dokumentów jeszcze przed urodzeniem dziecka, gdyż czas, w którym należy złożyć wniosek aby otrzymać całość świadczenia (czyli do 3 miesięcy po urodzeniu dziecka) jest dla rodziców bardzo intensywny. Warto zatem mieć przygotowany cały pakiet dokumentów i informacji jeszcze przed narodzeniem dziecka.

Kiedy rozpoczyna się wypłacanie Elterngeld?

Zasiłek rodzicielski z Niemiec możesz otrzymać względnie szybko, nawet tuż po urodzeniu dziecka. Wszystko jednak zależy kiedy zostanie wystawiona decyzja przyznająca Elterngeld. Czasem jednak opracowanie dokumentacji wymaga więcej czasu od urzędu, wtedy czas oczekiwania może trwać między 2 a 3 miesiącami.

Najważniejsze jest jednak, aby złożyć wniosek o Elterngeld w odpowiednim terminie, maksymalnie do trzeciego miesiąca życia dziecka. Warto zatem uważać, aby Elterngeld nie przepadł ze względu na opieszałość ze składaniem wniosku. Świadczenie może zostać wypłacone wstecz jedynie 3 do miesięcy od daty złożenia wniosku.

Czy pobierając Elterngeld można pracować w Niemczech?

Rodzice często zadają sobie pytanie: czy dostanę Elterngeld jeżeli będę podejmować pracę? Prawo do przysługiwania zasiłku rodzicielskiego mają osoby, które na czas pobierania świadczenia zdecydują się zrezygnować z pracy na pełny etat.

Możliwa jest jednak praca w częściowym wymiarze pracy (Teilzeit). Wliczają się do tego prace na zasadach Minijob oraz Midijob. Oczywiście, takie prace powinny zostać zgłoszone odpowiednim instytucjom.

Ubezpieczenie a Elterngeld

Aby pobierać zasiłek rodzicielski Elterngeld należy pamiętać, aby mieć opłacaną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Może Ci ją opłacać Twój pracodawca, możesz ją opłacać samodzielnie do niemieckiej instytucji lub być osobą ‘podpiętą’ pod ubezpieczenie współmałżonka, który pracuje w Niemczech.

Co po zakończeniu pobierania Elterngeld?

Elternzeit – dodatkowy urlop wychowawczy, to kolejne po Elterngeld udogodnienie przygotowane dla rodziców nowonarodzonych dzieci. Ten urlop przysługuje na jedno dziecko w okresie maksymalnie 3 lat. Pracodawca ma wówczas obowiązek umożliwić pracownikowi wznowienie zatrudnienia po zakończeniu urlopu.

O urlop możesz zawnioskować pisemnie u swojego pracodawcy, zachowując termin 7 tygodni przed zaplanowanym urlopem.

Czy Elterngeld wpływa na rozliczenie podatkowe?

Świadczenie Elterngeld, tak samo jak każde niemieckie świadczenie, koniecznie trzeba wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym. Mimo, iż nie płaci się od niego podatku, wpływa ono na wynik rozliczenia.

Jeżeli nie dokonałeś rozliczenia podatkowego za ostatni rok możesz stracić zwrot podatku z niemiec. Chętnie pomożemy Ci w zgromadzeniu odpowiednich dokumentów, a także wykonamy kalkulację z uwzględnieniem świadczenia Elterngeld.

Pobieranie zasiłku macierzyńskiego Mutterschaftsgeld a Elterngeld

Mutterschaftsgeld to zasiłek macierzyński będący osobnym świadczeniem niemieckim. Przysługuje on przez sześć tygodni przed porodem i do ośmiu tygodni po narodzinach dziecka. Zasiłek rodzicielski Elterngeld jest z nim jednak ściśle powiązany.

W okresie przysługiwania zasiłku macierzyńskiego, zasiłek Elterngeld będzie pomniejszany o kwotę przysługującego Mutterschaftsgeld. Jeżeli zatem zasiłek macierzyński jest wypłacany w wyższej kwocie niż Elterngeld – za dany okres możesz nie otrzymać Elterngeld.

Podsumowując

Elterngeld to środki, które mają zabezpieczyć finansowo rodzinę w momencie kiedy rodzic opiekuje się swoim potomkiem. Należne już od pierwszego dnia życia dziecka. Aby otrzymać zasiłek rodzicielski powinieneś być zameldowany na terenie Niemiec, a także mieszkać wraz z dzieckiem w tym samym gospodarstwie domowym.

Ważnym jest także by pamiętać o złożeniu wniosku w odpowiednim czasie. Świadczenie może zostać wypłacone do 3 miesięcy wstecz. Oznacza to, że jeżeli upłyną trzy miesiące życia dziecka świadczenie nie zostanie wypłacone za pełen okres. Warto więc zawnioskować o nie wcześniej, także przed narodzeniem potomka.

Warto pamiętać o zrealizowaniu formalności szczególnie, że podstawowy zasiłek rodzicielski BasisElterngeld przysługuje zazwyczaj w wysokości od 65% do 67% dochodów uzyskiwanych poprzednio, przed narodzeniem dziecka. Minimalna wysokość miesięcznego Elterngeld, o którą można się ubiegać, to 300 €. Maksimum wynosi natomiast do 1800€.

TimeTax – uzyskujemy także Kindergeld

W TimeTax skupiamy się na rozliczaniu podatku dochodowego z zagranicy, nie uzyskujemy Elterngeld w Niemczech. Z grupy świadczeń wpierających rodziny uzyskujemy niemiecki Kindergeld, którego wysokość od 2023 roku zostanie ujednolicona do kwoty 250€ na każde dziecko.

Dziś z dumą możemy przyznać, że dla naszych klientów odzyskaliśmy już miliony euro.

Dbamy o formalności, tak by rozliczenie było dla podatnika najkorzystniejsze. Uzyskujemy, w przypadku Niemczech, wyłącznie zasiłek oraz SOKA-BAU, o które także warto się starać.

Gdzie szukać informacji?

Na naszym blogu dzielimy się wartościową wiedzą, co warto wiedzieć pracując w Niemczech

Jak sprawić by nie dosięgnęła nas kara za nierozliczenie dochodów z zagranicy. Poruszyliśmy także kwestię tego na jakie ulgi podatkowe w Niemczech może liczyć osoba rozliczając podatki w Niemczech. Dodatkowo, dla osób posiadających dzieci wartościowym wpisem będzie ten o Kinderbonus – czyli o bonusie do Kindergeld.

Za nim powierzysz nam realizację odzyskania podatku możesz sprawdzić, kliknij w bezpłatny kalkulator zwrot podatku z Niemiec.